15 Ιαν Γιατί ξυπνάμε το πρωί με νεύρα;
Υπάρχουν μέρες που το πρωινό ξύπνημα μοιάζει μαρτύριο και όσο καφέ κι αν πιούμε, η μέρα ξεκινάει με νεύρα και κακή διάθεση και μάλιστα χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο. Η «πρωινή οργή» στην πραγματικότητα είναι ένα συχνό φαινόμενο και οφείλεται σε διάφορους παράγοντες συμπεριλαμβανομένου και του τρόπου ζωής μας.
Παραδόξως, εξαιρετικά σημαντικό είναι το πώς συμπεριφερόμαστε το προηγούμενο βράδυ. Η στέρηση ύπνου ή η έλλειψη ποιοτικού ύπνου συνδέονται με ποικίλες σωματικές, διανοητικές και συναισθηματικές δυσκολίες. Η απώλεια μόλις δύο ωρών ύπνου μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στον πρωινό εκνευρισμό. Όσοι άνθρωποι στερούνται τον ύπνο τη νύχτα είναι πιο θυμωμένοι και λιγότερο ικανοί να προσαρμοστούν στις καθημερινές απαιτήσεις σε σχέση με εκείνους που ξεκουράζονται επαρκώς. Οι γυναίκες μάλιστα θεωρούνται πιο επιρρεπείς στο να ξυπνούν θυμωμένες, καθώς η στέρηση ύπνου τις επηρεάζει περισσότερο, αφού κατά μέσο όρο χρειάζονται 20 λεπτά περισσότερο ύπνο απ’ ότι οι άνδρες.
Ένα σημαντικό κομμάτι είναι και οι διατροφικές μας συνήθειες. Οι συνήθειες που υιοθετούμε σε σχέση με τη διατροφή μας δεν επηρεάζουν μόνο τη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού, αλλά και το πώς μπορεί να αισθανόμαστε την επόμενη μέρα. Η κακή πρωινή διάθεση μπορεί να σχετίζεται με την αποχή από το φαγητό κατά τη διάρκεια της νύχτας, την κατανάλωση αλκοόλ ή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες κ.ο.κ., καθώς προκαλούνται διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου. Για κάποιους ανθρώπους ο πρωινός εκνευρισμός επομένως είναι αποτέλεσμα πτώσης ή αύξησης του σακχάρου στο αίμα μετά από τον βραδινό ύπνο ή σχετίζεται με το ξενύχτι και τα βραδινά τσιμπολόγηματα. Η κατανάλωση ενός ισορροπημένου και υγιεινού πρωινού μπορεί να ενισχύσει αμέσως τη διάθεση, η δε παράλειψή του, το πιθανότερο είναι ότι θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Πέρα από την ισορροπημένη διατροφή και τον επαρκή ύπνο, το να σηκωνόμαστε αμέσως από το κρεβάτι, όταν έχει έρθει η ώρα για το πρωινό ξύπνημα, βοηθάει το σώμα και τον εγκέφαλό μας να έχουν καλύτερη απόδοση και μειώνουν την ένταση του πρωινού εκνευρισμού. Η δημιουργία μιας ευχάριστης πρωινής ρουτίνας είναι εξίσου ωφέλιμη.
Η έλλειψη χρόνου και το συνακόλουθο αίσθημα πίεσης για τη διαχείρισή του, συνδέονται στενά με τον πρωινό εκνευρισμό, ιδίως όταν τροφοδοτούνται από αρνητικές σκέψεις. Συνήθως αισθανόμαστε πιο ευέξαπτοι, όταν ξυπνάμε πεπεισμένοι ότι η μέρα θα είναι δύσκολη με πολλή δουλειά, βαρετή, ανούσια, γεμάτη απογοήτευση ή εξάντληση. Το μοτίβο των σκέψεών μας επηρεάζει αναπόφευκτα τη διάθεσή μας. Όταν μάλιστα είμαστε κουρασμένοι, ο εγκέφαλός μας είναι πιθανό να αντιλαμβάνεται τον κόσμο υπό διαφορετικό πρίσμα – πιο αρνητικά. Αντίστοιχα, η δημιουργία μιας λίστας εργασιών (ή προσδοκιών για την ημέρα) μπορεί σε κάποιους να φανεί χρήσιμη, καθώς δίνει την αίσθηση ότι η καθημερινότητα είναι πιο ελεγχόμενη και πλήρης.
Εάν ωστόσο κάποιος ξυπνάει πολύ συχνά με θυμό και ευερεθιστότητα και αυτό προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στη λειτουργικότητά του είναι σημαντικό να αναζητήσει ειδικευμένη βοήθεια.