29 Ιαν Μάρτιος και Αύγουστος: οι μήνες των διαζυγίων
Η «εποχή των γάμων» είναι τυπικά οι καλοκαιρινοί μήνες, όταν οι περισσότερες νύφες και γαμπροί σχεδιάζουν να παντρευτούν. Σύμφωνα με μια νέα έρευνα, υπάρχει επίσης και μια «εποχή των διαζυγίων», με σημαντικό ποσοστό των αιτήσεων να γίνονται κυρίως τον Μάρτιο και τον Αύγουστο. Πράγματι, οι άδειες, οι γιορτές και οι καλοκαιρινές διακοπές φαίνεται ότι επηρεάζουν τα ζευγάρια, ως προς τη χρονική στιγμή του χωρισμού. Η έρευνα είναι η πρώτη που τεκμηρίωσε, ότι υπάρχει σαφής εποχικότητα στις διαλύσεις των γάμων και υποδηλώνει ότι οι οικογενειακοί εορτασμοί, κατά τις χειμερινές διακοπές και το καλοκαίρι, επηρεάζουν ιδιαίτερα αυτή την τάση. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές δεν είχαν σκοπό να ψάξουν για εποχικότητα στα διαζύγια, αλλά ήθελαν να μελετήσουν τις επιπτώσεις της ύφεσης στην οικογενειακή σταθερότητα. Αλλά, όταν άρχισαν να αναλύουν τις αιτήσεις διαζυγίου μεταξύ 2001 και 2015, διαπίστωσαν με έκπληξη ένα σταθερό μοτίβο. Η περιοδικότητα Μαρτίου/Αυγούστου παρέμενε πολύ ισχυρή από έτος σε έτος και οι μέγιστες τιμές παρέμεναν ακόμα και μετά τη συνεκτίμηση παραμέτρων, όπως η ανεργία και η αγορά κατοικιών, οι οποίες επίσης έχουν την τάση να ακολουθούν εποχικά πρότυπα. Οι ερευνητές εικάζουν, ότι τα ζευγάρια αποφεύγουν να υποβάλλουν αίτηση για διαζύγιο γύρω στα Χριστούγεννα και στην Πρωτοχρονιά, καθώς και όταν τελειώνει το σχολείο το καλοκαίρι, γιατί αυτές οι περίοδοι θεωρούνται «ιερές» για τις οικογένειες. Η οικογενειακή ζωή διέπεται από ένα «κοινωνικό ρολόι», που μας θυμίζει γενέθλια, γιορτές, επετείους, διακοπές, και άλλες καταστάσεις που αφορούν τα μέλη της οικογένειας κατά τη διάρκεια ενός έτους.
Η υποβολή αίτησης διαζυγίου, κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, θεωρείται κοινωνικά απαράδεκτη για πολλά ζευγάρια. Κάποιοι δυσαρεστημένοι σύζυγοι μπορεί μάλιστα να σκέφτονται ότι οι οικογενειακές διακοπές θα βοηθήσουν τον διαταραγμένο γάμο τους. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να προσβλέπουν στις διακοπές με αυξημένες προσδοκίες, παρά τις απογοητεύσεις που μπορεί να είχαν τα προηγούμενα χρόνια. Οι διακοπές αντιπροσωπεύουν περιόδους του έτους, όπου δίδεται η ευκαιρία για μια νέα αρχή, ένα νέο ξεκίνημα, κάτι διαφορετικό, μία μετάβαση σε μία νέα περίοδο της ζωής. Δυστυχώς, οι διακοπές συχνά δεν ανταποκρίνονται σε αυτές τις προσδοκίες. Στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι τόσο αγχωτικές και συναισθηματικά φορτισμένες, ώστε για ορισμένους ήδη προβληματικούς γάμους να είναι η τελευταία σταγόνα. Οι κοινωνιολόγοι αναφέρονται σ΄αυτό ως το σενάριο των «ανεκπλήρωτων υποσχέσεων». Υποθέτουμε ότι τα ζευγάρια χρειάζονται μερικούς μήνες για να βρουν τους δικηγόρους, να τακτοποιήσουν οικονομικά θέματα και να βρουν το κουράγιο να καταθέσουν αγωγή διαζυγίου. Ως εκ τούτου, προκύπτει το χρονικό κενό μεταξύ της Πρωτοχρονιάς και του Μαρτίου. Η ίδια ερμηνεία ισχύει και για το καλοκαίρι, μετά από ένα ή δύο μήνες ελεύθερου χρόνου, και η έναρξη της σχολικής χρονιάς θα μπορούσε να επιταχύνει το χρονοδιάγραμμα για ζευγάρια με παιδιά, δημιουργώντας τη δεύτερη έξαρση του Αυγούστου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι αυτοκτονίες τείνουν επίσης να κορυφωθούν την άνοιξη, καθώς ορισμένοι ειδικοί ισχυρίζονται ότι οι μεγαλύτερες ημέρες και η αυξημένη δραστηριότητα ανεβάζει την ενεργητικότητα σε καταθλιπτικά άτομα, ώστε να προκύπτει αυτοκτονικός ιδεασμός. Είναι πιθανό ότι παρόμοιος μηχανισμός θα μπορούσε να κινητοποιήσει τα δυστυχισμένα ζευγάρια να αναλάβουν δράση. Η εποχιακή κατανομή των διαζυγίων παραμένει σταθερή, παρά τις δημογραφικές και οικονομικές διαφορές.
Οι ακόλουθοι λόγοι θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν τις δύο ετήσιες αιχμές στα διαζύγια:
- Αγχωτικές οικογενειακές διακοπές: πιθανολογείται ότι, οι άνθρωποι στα πρόθυρα του διαζυγίου, εξωθούνται στην τελική απόφαση μετά από οικογενειακές διακοπές, που αποδείχθηκαν πολύ περισσότερο αγχωτικές, παρά χαλαρωτικές. Επίσης, μπορεί εσφαλμένα να πίστευαν ότι οι οικογενειακές διακοπές θα άλλαζαν το γενικό κλίμα προς το καλύτερο, πράγμα που απλά δεν συνέβη.
- Ο καύσωνας του καλοκαιριού και οι απογοητεύσεις: κατά τη διάρκεια ενός καυτού και υγρού καλοκαιριού, η προστιθέμενη απογοήτευση από τον καύσωνα επηρεάζει πολύ αρνητικά τα άτομα και τα εξωθεί να κάνουν το τελικό βήμα για την κατάθεση της αίτησης διαζυγίου. Η ζέστη το καλοκαίρι επηρεάζει ιδιαίτερα, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα λίαν αυξημένα ποσοστά εγκληματικότητας κατά τους πιο ζεστούς μήνες.
- Η “ευθυμία” των Χριστουγέννων: αν αναρωτιέστε γιατί τον Μάρτιο και τον Αύγουστο έχουμε τα περισσότερα διαζύγια, θα πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε γιατί τον Δεκέμβριο έχουμε τα λιγότερα! Η επικρατούσα αντίληψη είναι ότι το διαζύγιο, κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών, είναι απλά πάρα πολύ αγχωτικό, ειδικά αν το ζευγάρι έχει παιδιά και πολλούς συγγενείς. Περιμένοντας να περάσει η περίοδος των διακοπών μειώνεται το άγχος, και έτσι φτάνουμε σιγά σιγά στον Μάρτιο!
- Οι απογοητεύσεις του Αγίου Βαλεντίνου: τι συμβαίνει ακριβώς πριν τον Μάρτιο; Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Αν και στην Ελλάδα η ημερά άρχισε να γιορτάζεται κατά το σχετικά πρόσφατο παρελθόν, η κοινωνία ασκεί μεγάλη πίεση για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, που υποτίθεται φέρνει τους ερωτικούς συντρόφους κοντά. Οι σύζυγοι, που έχουν χάσει το ενδιαφέρον για το έτερον ήμισυ, το αισθάνονται πιο έντονα την ημέρα του Αγ. Βαλεντίνου!
Φαίνεται λοιπόν ότι το άγχος που κατακλύζει τα ζευγάρια σε κρίση και η ματαίωση και είναι καθοριστικοί παράγοντες για το πότε θα επιλέξουν να καταθέσουν την αίτηση διαζυγίου.