27 Ιαν Τα 4 στυλ γονέα. Ποιο είναι το πιο “επιτυχημένο”σύμφωνα με τις έρευνες;
Posted at 17:51h
in Δωρεάν Άρθρα | Coaching | Tips
Τα παιδιά δεν έρχονται στη ζωή με εγχειρίδια και οι γονείς συχνά αγωνίζονται να καθορίσουν πώς να μεγαλώσουν πνευματικά ισχυρά, ολοκληρωμένα και επιτυχημένα παιδιά. Ορισμένοι γονείς είναι αυστηροί, άλλοι είναι επιεικείς και κάποιοι άλλοι διερωτώνται ″Τι είδους γονιός θέλω να γίνω;”
Τα τέσσερα βασικά στυλ γονικής ανατροφής – το επιτρεπτικό, το δημοκρατικό, το παραμελητικό(αδιάφορο) και το αυταρχικό – που χρησιμοποιούνται σήμερα στην παιδοψυχολογία βασίζονται στο έργο της Diana Baumrind, μιας αναπτυξιακής ψυχολόγου, και των ερευνητών του Στάνφορντ Eleanor Maccoby και John Martin.
Κάθε γονικό στυλ έχει διαφορετικές επιδράσεις στη συμπεριφορά των παιδιών και μπορεί να αναγνωριστεί από ορισμένα χαρακτηριστικά:
1. Ο επιτρεπτικός γονέας
Υψηλή ανταπόκριση, χαμηλή απαιτητικότητα
Επικοινωνεί ανοιχτά και συνήθως αφήνει τα παιδιά του να αποφασίζουν μόνα τους, αντί να δίνει κατευθύνσεις.
Οι κανόνες και οι προσδοκίες είτε δεν τίθενται είτε σπάνια επιβάλλονται.
Συνήθως καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να κρατήσει τα παιδιά του ευτυχισμένα, μερικές φορές με προσωπικό του κόστος.
Οι επιτρεπτικοί γονείς είναι πιο πιθανό να αναλάβουν ρόλο φίλου, παρά γονέα με τα παιδιά τους. Προτιμούν να αποφεύγουν τις συγκρούσεις και συχνά συναινούν στις εκκλήσεις των παιδιών τους με το πρώτο σημάδι δυσφορίας. Αυτοί οι γονείς επιτρέπουν κυρίως στα παιδιά τους να κάνουν ό,τι θέλουν και προσφέρουν περιορισμένη καθοδήγηση ή κατεύθυνση.
2. Ο δημοκρατικός γονέας
Υψηλή ανταπόκριση, υψηλή απαιτητικότητα
Θέτει σαφείς κανόνες και προσδοκίες για τα παιδιά του. Έχει ευελιξία και κατανόηση.
Επικοινωνεί συχνά- ακούει και λαμβάνει υπόψη του τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις απόψεις των παιδιών του.
Επιτρέπει να υπάρξουν φυσικές συνέπειες (π.χ. το παιδί αποτυγχάνει στο τεστ όταν δεν διάβασε), αλλά χρησιμοποιεί αυτές τις ευκαιρίες για να βοηθήσει τα παιδιά του να σκεφτούν και να μάθουν.
Οι δημοκρατικοί γονείς είναι περιποιητικοί, υποστηρικτικοί και συχνά εναρμονισμένοι με τις ανάγκες των παιδιών τους. Καθοδηγούν τα παιδιά τους μέσα από ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις για να διδάξουν αξίες και λογική. Τα παιδιά που έχουν δημοκρατικούς γονείς τείνουν να είναι αυτοπειθαρχημένα και να μπορούν να σκέφτονται μόνα τους.
3. Ο παραμελητικός(αδιάφορος) γονέας
Χαμηλή ανταπόκριση, χαμηλή απαιτητικότητα
Αφήνει τα παιδιά του να φροντίζονται κυρίως μόνα τους, ίσως επειδή αδιαφορεί για τις ανάγκες τους ή είναι αμέτοχος/καταβεβλημένος με άλλα πράγματα.
Προσφέρει λίγη φροντίδα, καθοδήγηση και προσοχή.
Συχνά παλεύει με τα δικά του θέματα αυτοεκτίμησης και δυσκολεύεται να δημιουργήσει στενές σχέσεις.
Αυτό το στυλ γονεϊκής ανατροφής διακρίνεται από μια συνολική αίσθηση αδιαφορίας. Οι παραμελητικοί γονείς έχουν περιορισμένη εμπλοκή με τα παιδιά τους και σπάνια εφαρμόζουν κανόνες. Μπορεί επίσης να φαίνονται ψυχροί και αδιάφοροι – αλλά όχι πάντα σκόπιμα, καθώς συχνά παλεύουν με τα δικά τους προβλήματα.
4. Ο αυταρχικός γονέας
Υψηλή απαιτητικότητα, χαμηλή ανταπόκριση
Επιβάλλει αυστηρούς κανόνες χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τα συναισθήματα ή τις κοινωνικές-συναισθηματικές και συμπεριφορικές ανάγκες του παιδιού του.
Λέει συχνά “επειδή το είπα εγώ” όταν το παιδί του αμφισβητεί τους λόγους πίσω από έναν κανόνα ή μια συνέπεια.
Η επικοινωνία είναι ως επί το πλείστον μονόδρομη – από τον γονέα προς το παιδί.
Αυτό το άκαμπτο γονικό στυλ χρησιμοποιεί αυστηρή πειθαρχία, που συχνά δικαιολογείται ως “σκληρή αγάπη”. Στην προσπάθειά τους να έχουν τον πλήρη έλεγχο, οι αυταρχικοί γονείς συχνά μιλάνε στα παιδιά τους χωρίς να θέλουν συμβολή ή ανατροφοδότηση.
Δυσκολίες στις σχέσεις, κατάχρηση ουσιών, κακή αυτορρύθμιση ή χαμηλή αυτοεκτίμηση παρατηρούνται συχνότερα σε παιδιά γονέων που εφαρμόζουν αυταρχικό, επιτρεπτικό ή αδιάφορο στυλ ανατροφής.
Δεν υπάρχει κάποια “κρυφή συνταγή” ή κάποιο στυλ που να ταιριάζει σε όλους. Η πιο σωστή προσέγγιση είναι αυτή της ευελιξίας και της προσαρμογής. Οι πιο επιτυχημένοι γονείς γνωρίζουν πότε να αλλάζουν το στυλ τους, ανάλογα με την κατάσταση. Ένας αυταρχικός γονέας, για παράδειγμα, μπορεί να θέλει να γίνει πιο επιεικής όταν το παιδί του είναι άρρωστο, συνεχίζοντας να παρέχει ζεστασιά και αφήνοντας να ξεφύγει κάποιος έλεγχος εκ μέρους του (π.χ. “Φυσικά, μπορείς να φας παγωτό για μεσημεριανό και βραδινό.”).
Και ένας επιτρεπτικός γονέας μπορεί να γίνει πιο αυστηρός αν διακυβεύεται η ασφάλεια του παιδιού, όπως όταν διασχίζει έναν πολυσύχναστο δρόμο (π.χ. “Θα μου κρατάς το χέρι είτε σου αρέσει είτε όχι.”).
Στο τέλος της ημέρας, χρησιμοποιήστε το ένστικτό σας και την κρίση σας ως γονείς και να θυμάστε ότι το γονικό στυλ που λειτουργεί καλύτερα για την οικογένειά σας εκείνη τη στιγμή είναι αυτό που πρέπει να χρησιμοποιήσετε ώστε να μεγαλώσετε τα παιδιά σας.