Θέματα βιοηθικής: Ευθανασία

Θέματα βιοηθικής: Ευθανασία

Το δικαίωμα να αυτοδιαχειρίζεται κανείς τον θάνατό του αποτελεί ένα καίριο ζήτημα για πολλούς ανιάτως πάσχοντες. Η ανάγκη για έναν «καλό θάνατο» (είτε αυτό σημαίνει «ανώδυνος» είτε «αξιοπρεπής»), συχνά καταπνίγεται για ηθικούς ή θρησκευτικούς λόγους.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, οι κύριοι λόγοι για τους οποίους ένας ασθενής ζητά ευθανασία και υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι οι ακόλουθοι:

  • Πόνος
  • Δυσπνοϊκά φαινόμενα
  • Έλεγχος των συνθηκών θανάτου
  • Επικείμενη κατάρρευση της ποιότητας ζωής
  • Επικείμενη απώλεια των γνωστικών λειτουργικών
  • Αδυναμία φροντίδας του εαυτού
  • Απώλεια ανεξαρτησίας
  • Ανησυχία για την απώλεια της αίσθησης του εαυτού
  • Χρόνια κόπωση
  • Αίσθηση βάρους σε τρίτους

Πολλοί ορισμοί έχουν διατυπωθεί για την ευθανασία και την υποβοηθούμενη από τον ιατρό ή άλλους αυτοκτονία: η «υπό του ιατρού πράξη θανάτωσης», η «αποστέρηση/απόσυρση  θεραπευτικής αγωγής», η «καταστολή τελικού σταδίου».

Άλλοι ορισμοί τη διακρίνουν σε παθητική και ενεργητική. Η παθητική ευθανασία αφορά στη διακοπή των υποστηρικτικών μέσων για τη διατήρηση της ζωής, ενώ η ενεργητική ευθανασία αφορά στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για τον τερματισμό της ζωής.

Προκαταβολικός σχεδιασμός φροντίδας: είναι η διαδικασία κατά την οποία ο ασθενής ενημερώνεται για την πιθανότητα να απολέσει την ικανότητα συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων κατά την εξέλιξη της νόσου και καλείται να αποφασίσει τι θα ήθελε να συμβεί, εκφέροντας την άποψή του για την επίλυση διλημμάτων που πιθανώς προκύψουν. Οι προτιμήσεις του ασθενούς καταγράφονται σε επίσημα έγγραφα, τα οποία υποχρεούνται να σεβαστούν οι θεράποντες ιατροί και οι συγγενείς.

Η διαθήκη ζωής: περιγράφει ποιες θεραπείες επιθυμεί ή δεν επιθυμεί  ο ασθενής να του προσφερθούν σε συγκεκριμένες κλινικές καταστάσεις. Οι πιο γνωστές διαδικασίες αναφέρονται παρακάτω:

  • Μη ανάταξη καρδιακής ανακοπής: ο ασθενής καλείται να αποφασίσει αν θα ήθελε ανάταξη ή όχι σε περίπτωση που δεν έχει πιθανότητα επιβίωσης και ο θάνατος επίκειται εντός ημερών.
  • Απόσυρση θεραπευτικής αγωγής: ο ασθενής καλείται να αποφασίσει αν θα ήθελε απόσυρση της θεραπευτικής αγωγής (η οποία τον κρατά στη ζωή), όταν πλέον εκτιμηθεί πως δεν υπάρχει πιθανότητα επιβίωσης.
  • Ο διορισμός πληρεξούσιου : ο ασθενής εξουσιοδοτεί ένα άτομο της επιλογής του, να λάβει αποφάσεις για λογαριασμό του (σύντροφος, συγγενής, δικηγόρος κλπ.)

Στην Ελλάδα, ο Ποινικός Κώδικας στο άρθρο 300 αντιμετωπίζει την υποβοήθηση αυτοκτονίας ως αδίκημα: «όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος και από οίκτο γι’ αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια, τιμωρείται με φυλάκιση».

Οι προσπάθειες που έχουν γίνει από την επιστημονική κοινότητα, για να αντιμετωπιστεί το κενό της νομοθεσίας και να προσπεραστούν τα διλήμματα της βιοηθικής, έχουν οδηγήσει στη δημιουργία συνθηκών «καλού θανάτου» μέσω της παρηγορητικής φροντίδας.

Απόσπασμα από το βιβλίο: Εγχειρίδιο Κλινικής Εκπαίδευσης στην Ψυχική υγεία, Χολέβα, Παρλαπάνη, Μποζίκας, Φωκάς, Θεσσαλονίκη, 2016, σελ. 266-267, Εκδότης: University Studio Press, ISBN: 9789601222677



Το psygrams.com σέβεται την ιδιωτικότητά σας

Επιβεβαιώστε εάν αποδέχεστε την παρακολούθηση του Google Analytics. Μπορείτε επίσης να απορρίψετε την παρακολούθηση, ώστε να μπορείτε να συνεχίσετε να επισκέπτεστε τον ιστότοπό μας χωρίς να αποστέλλονται δεδομένα στο Google Analytics.