Τι είναι η γνωστική ενσυναίσθηση και σε ποιες περιπτώσεις είναι καλό να την επιλέγουν οι γονείς;

28 Μάι Τι είναι η γνωστική ενσυναίσθηση και σε ποιες περιπτώσεις είναι καλό να την επιλέγουν οι γονείς;

Τα τελευταία χρόνια, οι γονείς ενδιαφέρονται ολοένα και περισσότερο για τη  θετική διαπαιδαγώγηση και επιδιώκουν να ενισχύσουν την απόκτηση δεξιοτήτων προς αυτήν την κατεύθυνση, με σκοπό την ολοένα και καλύτερη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών τους. Ανάμεσα στις βασικές δεξιότητες της θετικής διαπαιδαγώγησης είναι και η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης εκ μέρους των γονέων. Και όταν λέμε ενσυναίσθηση  εννοούμε τη συναιθηματική «ταύτιση» με άλλα πρόσωπα, καθώς είναι αποδεδειγμένο ότι η αποδοχή και η κατανόηση  των συναισθημάτων των παιδιών συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας πιο ποιοτικής και ζεστής σχέσης γονέων-παιδιών.

Φαίνεται όμως ότι σε ορισμένες καταστάσεις, όπως σε περιπτώσεις που τα παιδιά κατακλύζονται από έντονο άγχος, ενδείκνυται η καλλιέργεια και ανάπτυξη της γνωστικής μορφής της ενσυναίσθησης από τους γονείς, με σκοπό οι ίδιοι να παραμείνουν  αλώβητοι από τις αρνητικές επιπτώσεις του επιπρόθετου άγχους. Η αντίληψη της προοπτικής ενός άλλου ατόμου και η ικανότητα να φανταστεί κάποιος τι θα τον έκανε να αισθανθεί καλύτερα δίνοντας λογικές λύσεις και επιχειρήματα, αποτελεί μία πιο εγκεφαλική και αντανακλαστική μορφή ενσυναίσθησης και λέγεται «γνωστική ενσυναίσθηση».

Βασικό πλεονέκτημα αυτής της δεξιότητας είναι ότι δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να παραμείνουν υποστηρικτικοί προς τα παιδιά τους, σε περιπτώσεις έντονου στρες, διατηρώντας μια ψύχραιμη στάση. Πιο συγκεκριμένα, όταν ένα παιδί  αισθάνεται άσχημα, οι γονείς μπορεί να αισθανθούν θλίψη ή αναστάτωση, κάτι που ίσως κάποιες φορές τους παρακινήσει να σπεύσουν να το βοηθήσουν, ώστε να νιώσει καλύτερα. Όμως, σε περιπτώσεις γονέων που έχουν αυξημένη συναισθηματική ενσυναίσθηση, αυτό μπορεί να αποτελέσει αρνητικό παράγοντα, καθώς έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες  να γίνουν υπερβολικά συναισθηματικοί, όταν τα παιδιά τους είναι αναστατωμένα. Επιπλέον, ερευνητικά δεδομένα έδειξαν ότι η υψηλή συναισθηματική ενσυναίσθηση κάποιες φορές συνδέεται με αυξημένο γονεϊκό άγχος και αυτό μπορεί να υπονομεύσει την ικανότητα αποτελεσματικής γονικής φροντίδας.

Αυτό δείχνει ότι δεν θα πρέπει να αισθανόμαστε «ένοχοι», όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να απομακρύνεται από τα προβλήματα των παιδιών και προσπαθούμε να τα δούμε με πιο αντικειμενικό τρόπο. Δεν χρειάζεται απαραίτητα να ταυτιστούμε με τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουν τα παιδιά για να είμαστε ευαίσθητοι ή βοηθητικοί. Αντίθετα, η γνωστική επεξεργασία, η εκλογίκευση και η αξιοποίηση λογικών επιχειρημάτων μπορεί να δώσει μία πνοή ανακούφισης στα παιδιά που βιώνουν έντονη ανησυχία και άγχος, βοηθώντας τα να δουν τα πράγματα πιο αντικειμενικά και να βρουν αποτελεσματικές λύσεις σε ό,τι τους αναστατώνει.